Historia systemu Hontai Yoshin ryu
(od XVII wieku do XX wieku)
Początki szkoły Hontai Yoshin sięgają przełomu XVI i XVII wieku. Dzisiejsza jej postać ma swe korzenie w kilku niezależnych systemach walki z bronią i wręcz oraz w ideach i naukach wielu ekspertów tamtego okresu. Jest wiele niejasności lub braków w historii tego systemu lecz nie jest to spowodowane żadną "tajemnicą stylu" lecz tylko prostym faktem, że nie docierają lub nie dotarły do nas wszystkie informacje o tej szkole.
I nie ma się czemu dziwić. Dogłębna znajomość tego stylu, jego technik i ich genezy oraz np. genealogii jej mistrzów w zasadzie przedstawia wartość tylko dla osób chcących ją poznać lub już ją studiujących.
Przedstawiając ten system dla czytelników chciałbym przekazać im trochę historii i wiadomości o jednym z niewielu już autentycznych przedstawicieli japońskiego koryujujutsu. Innym jeszcze powodem jest fakt iż to Hontai Yoshin ryu była pierwszą przedstawicielką Nihon Jujutsu która dotarła w 1987 r do Polski. Wróćmy jednak do jej japońskiego rodowodu.
Za twórcę Hontai Yoshin ryu uważa się TAKAGI Oriemona Shigetoshi urodzonego w czwartek 2 stycznia 1625 r. Był on drugim synem Takagi Inatobi Sanzaemona, wysokiego dostojnika na dworze Katayama Kojuro. Ten ostatni to słynny dowódca wojskowy w Oshu Sendai w posiadłości Shiraishi w północnej części Japonii, u którego ojciec Oriemona służył jako kenjutsu shinan-yaku (mistrz nauki walki mieczem). Dzięki niemu mały Oriemon już jako dziecko był wprowadzany w arkana sztuk walki.
Aby kontynuować nauki ojca na pewien czas został wysłany do posiadłości Ushu w miejscowości Hidachi w prowincji Dewa, gdzie podjął naukę u znanego eksperta walki i strategii Danemona Muto, podwładnego generała Yoshihide.
Niedługo potem, w 1645 roku gdy młody Oriemon doskonalił swoje umiejętności w posługiwaniu się krótki mieczem oraz różnymi rodzajami włóczni, w Shiraishi w nocnej zasadzce ginie jego ojciec. Oriemon powrócił do Oshu, odnalazł zabójców ojca i pomścił go. Zaraz po tych wydarzeniach rozpoczął naukę u niejakiego Ito Kii-no Kami, eksperta kenjutsu, sojutsu oraz taijutsu. Oriemon ucząc się u niego opanował w mistrzowskim stopniu te umiejętności co pozwoliło mu podjąć pracę jako nauczyciel sztuk walki w posiadłości Shiraishi, tam gdzie poprzednio pracował jego ojciec.
W tym samym czasie zmienia nazwisko na Takagi Yoshin Shigetoshi Oriemon zgodnie z ojcowskim przekazem, że "wierzba jest giętka a twarde drzewo się łamie".
Pomimo usilnych starań nie udało mi się odnaleźć żadnych wspólnych wątków ze szkołą Yoshin ryu mistrza Akiyamy oraz kilku innych systemów w historii których także odnalazłem ten sam motyw przekazu.
W następnych trzydziestu latach Oriemon powoli opracował swój własny system walki pod własnym nazwiskiem, co statecznie nastąpiło ok. roku 1660.
Jednakże dopiero jego następca Takagi Umanosuke (1655 - 1716), późniejszy soke w drugim pokoleniu nadał temu systemowi nazwę HONTAI TAKAGI YOSHIN ryu jujutsu. Umanosuke pobierał nauki u Oriemona już w wieku 16 lat. Tak młody wiek oraz fakt szybkiego odziedziczenia szkoły spowodował, że młody Umanosuke był człowiekiem aroganckim. Na jego postawę dodatkowo wpływał jego niepospolity wzrost (ok. 190 cm) oraz ogromna siła, której nadużywał zarówno w walce wręcz jak i walce z bronią.
Stan taki trwał aż do czasu gdy przyszło mu się zmierzyć z Takeuchi Kagasuke Hisakichi, trzecim soke Takeuchi ryu.
Pojedynek pomiędzy nimi odbył się przed Mori Sadahira, głową rodu Mori i miał wyłonić najlepszego z nich w celu zapewnienia mu pracy jako nauczyciela sztuk walki na dworze.
Jak głoszą przekazy potężny Umanosuke stanął przed Takeuchi, który mierzył zaledwie 150 cm wzrostu, co powodowało że stojąc koło siebie wyglądali jak ojciec i syn.
Stoczyli tylko dwa pojedynki które zakończyły się zwycięstwem eksperta szkoły Takeuchi. W drugim i zarazem ostatnim starciu Umanosuke został gwałtownie rzucony na ziemię, obezwładniony i związany sznurem. Jednakże w trakcie gwałtownych zmagań i ruchów Umanosuke zdołał zerwać sznur i dopiero ostry koniec kodachi mistrza Takeuchi ostudził jego temperament.
Przegrana mocno wstrząsnęła Umanosuke który dopiero teraz zrozumiał że powodem jego klęski jest jego własna arogancja i nieumiejętnie użyta siła. Przemógł jednak własny wstyd i upokorzenie i poszedł do mistrza Takeuchi z przeprosinami oraz z prośbą o możliwość nauki w jego szkole.
Trenując pod okiem mistrza Takeuchi, sam zrozumiał że w walce za bardzo polegał na swojej sile fizycznej. Efektem jego nauki było otrzymanie kaiden szkoły Takeuchi.
Przez kilka następnych lat bezskutecznie pracuje nad stworzeniem takiego sytemu walki, który pozwoliłby wyeliminować udział siły fizycznej w walce, co już z założenia było skazane na niepowodzenie a było na pewno skutkiem psychicznego urazu po przegranym pojedynku.
Oczywiście, historyczne przekazy próbują ten temat jakby "wyprostować", karmiąc nas następną opowieścią o pielgrzymce Umanosuke do jednego z klasztorów, gdzie po stu dniach (znowu znajomy element wielu przekazów) doznał objawienia, pod wpływem którego w swoim systemie walki rozwija dyscyplinę umysłową co pozwala na pokonanie przeciwnika "sercem wierzby" (Yo no Shin). I tu mamy znowu zawarte znane nam przesłanie, które brzmi "gałęzie wierzby oprą się ciężarowi śniegu" a które jest znanym mottem kilku innych systemów jujutsu. Moim skromnym zdaniem, jest to tylko element który ma bardziej uwiarygodnić dany system walki i przydać mu "ezoterycznego blasku" ale który ma istotne znaczenie dla tamtejszej kultury i jest praktycznie niezrozumiały dla nas.
Zostawmy jednak rozważania nad tym zjawiskiem i wróćmy do historii Hontai Yoshin ryu. Mistrz Umanosuke w 1693 roku otrzymuje oficjalny tytuł określający go jako znakomitego nauczyciela i wojownika. W tym samym czasie kontynuatorem jego nauk jest już trzeci soke Takagi Gennoshin, który służył na zamku Himeji otrzymując tam wynagrodzenie w wysokości 500 koku. Sam Umanosuke umiera w kwietniu 1716 roku, zaledwie 4 lata po śmierci swego ojca, Takagi Oriemona, którego grób znajduje się w Fukugaya, Karita_Gun w prowincji Miyaga.
Wspomniany już trzeci soke Gennoshin był przyjacielem mieszkańca Izumo, niejakiego Ohkuni Kihei Shigenobu, urodzonego w 1684 roku, eksperta a zarazem 4 soke szkoły Kukishin ryu specjalizującej się w technikach walki kijem (bo i hanbo). Pewnego razu postanowili przetestować swoje umiejętności w przyjacielskich pojedynkach, których wynik był taki że Ohkuni wygrał w walce na kije a Gennoshin w walce wręcz. Dało to podstawy do wymiany informacji i dołączenia najlepszych elementów jednej szkoły do drugiej. Miało to prawdopodobnie miejsce na przełomie XVII i XVIII wieku ale pomimo wymiany technik i samego soke , tak Hontai Yoshin jak i Kukishin dalej rozwijały się niezależnie od siebie
Rzeczywiste zmiany w tych szkołach, wzajemne przenikanie ich technik i zasad to oczywiście nie efekt kilku ich spotkań lecz wynik wieloletniej współpracy. Można tu tylko dodać to, ze wskutek szybkiej śmierci soke Takagi Gennoshina, czwartym soke Hontai Yoshin Takagi ryu zostaje Ohkuni Kihei, pomimo faktu że był także prawowitym następcą szkoły Kukishin ryu.
Nowoczesne techniki hanbo szkoły Kukishin są przedstawione w książce "walka kijem : techniki samoobrony " napisanej przez Quintin Chambers i Masaaki Hatsumi wydanej przez Kodansha Int.. Współautor i aktualny soke Kukishin ryu Hatsumi Masaaki , wykonujący techniki na zdjęciach w książce jest lepiej znany jako instruktor ninjutsu.
Od tego momentu do 12 pokolenia spadkobierców sześciu z nich to przedstawiciele rodziny Ohkuni, oprócz 9 i 11 soke. Ostatni z nich to Ohkuni Hidetoshi Kamaji, syn 10 soke Ohkuni Takazaemona.
Trzynastym soke szkoły był Yagi Ikugoro który pobierał nauki u 11 soke, Nakayamy Kanemona. Mistrz Yagi został wysłany do miejscowości Ako gdzie za sprawą kontaktów z politycznymi wywrotowcami, jak np. Watanabe Kazan lub Takao Choei stał się roninem i przeniósł się do Akashi, gdzie otworzył dojo.
Obydwie wymienione miejscowości Ako i Akashi maja ważne znaczenie w historii Japonii. W Ako przebywali już od początków XVII w skazani przez władze z powodu ortodoksyjnych poglądów, wzywania do powrotu prawdziwej nauki starożytnych mistrzów czego przykładem są m.in. przywódcy mściciele z głośnej afery roninów z Ako. Mam tu na myśli tragiczną historię o 47 roninach.
Studentami Yagi w Akashi byli m.in. Fujita Togoro Hisakichi, Ishibashi oraz Takeo Masatsugu Ishiya, późniejszy 14 soke Hontai Yoshin Takagi ryu. Prowadził on dojo w Himeji, Okayama i Kobe. Mistrz Takeo znany był z tego że pokonał potężnego zawodnika sumo, niejakiego Otsutsu. Podobno w trakcie walki gdy Takeo trzymał go jedną ręką to drugą wysmarował mu błyskawicznie twarz błotem, co w konsekwencji przechyliło szalę zwycięstwa na jego stronę. Możemy się tylko domyślać że nie był to przyjacielski pojedynek w ciepłym dojo.
Mistrz Takeo zmarł w 1909 roku w domu jednego ze swych uczniów, najprawdopodobniej Kakuno Hachiheita, jego następcy i 16 soke Hontai Yoshin Takagi ryu. Był on m.in. twórcą systemu Kakuno ryu (kakunoden). Mistrz ten w dniach 11 i 13 lipca 1935 roku najpierw w Kashima Jingu a następnie w Katori Jingu publicznie demonstruje "hontai Yoshin ryu no kata". Bezpośrednio po tym przekazuje swoim dwóm najlepszym uczniom oficjalne przewodnictwo nad swoim systemem. Dla Minaki Saburo nad Hontai Yoshin ryu a dla Tsutsui Yutaro nad Takagi ryu.
Tak więc 17 soke Hontai Yoshin ryu bujutsu zostaje Minaki Masanori Saburo, który licencję menkyo kaiden otrzymał już w 1933 roku.
Minaki otwiera dojo w Ushigome oraz w Tokio w 1937 r. Po II WŚ otwiera stowarzyszenie Sekkotsuin oraz dojo w Kobe. Umiera w marcu 1988 r w wieku 83 lat.
Pomimo faktu iż z reguły dziedziczenie szkoły następuje z ojca na syna, mistrz Minaki, wzorem kilku soke przed nim, starzejący się już i będący coraz słabszym, zdecydował się wybrać właściwego nastepcę spośród swych uczniów. Jego wybór padł na Inoue Tsuyoshi Munetoshi, a reszta uczniów zgodziła się z tym wyborem.
Tak więc podczas ceremonii sukcesyjnej zwanej Densho Shiki w dniu 01 maja 1982 roku, w której uczestniczyło około stu mistrzów różnych szkół Japońskich, Soke Minaki przedstawił mistrza Inoue jako swojego następcę, wręczając mu dokumenty (zwoje) szkoły Hontai Yoshin ryu wraz z rodzinnym mieczem.
18 soke Inoue Tsuyoshi Munetoshi urodził się 30 stycznia 1925 roku jako pierwszy syn Inoue Satori będąc zarazem 26 głową rodu Inoue, rodziny dostojników marynarki wojennej. Aż do końca ery Tokugawa rodzina Inoue służyła w posiadłości Iyo Seijo należącej do klanu Matsuhira, dopiero w 1921 r przenosi się do Nishinomiya.
W 1937 roku trenował już judo, kendo i jukendo. W grudniu 1941 roku ukończył prywatną szkołę Hotuku. W listopadzie 1945 po zakończeniu II WŚ wraca do domu. W 1948 roku otwiera sklep spożywczy oraz Imazu Budokai dojo.
W 1955 roku zostaje studentem Hontai Yoshin ryu u mistrza Minaki, w 1971 roku zostaje promowany na instruktora a już w 1972 otrzymuje licencję menkyo kaiden.
Główne dojo szkoły znajduje się obecnie w Nishinomiya, a przedtem znajdowało się w okolicach Kobe.
Dzisiaj Hontai Yoshin ryu posiada rodzinę uczniów tak w Japonii jak i w reszcie świata.
Eryk Murlowski
|