Moje próby kontaktu z zagranicą rozpocząłem od wysłania we wrześniu 1986 r kilkunastu listów do różnych organizacji sztuk walki na świecie. Ich adresy znalazłem w czasopismach i publikacjach poświęconych sztukom walki. Pierwszą odpowiedź z datą 15.10.1986 r otrzymałem od sensei Petera Nehlsa z Niemiec. List ten zawierał tak wiele nowych i cennych informacji, że spowodowały one poważne zmiany w moim dotychczasowych sposobie myślenia na temat jujutsu. Każdy następny list od sensei Nehlsa obfitował w nowe informacje. Wiadomości te miały bardzo duży wpływ na moją dalszą działalność w zakresie jujutsu. Dopiero po 10 latach, 25.10.1996 r po raz pierwszy spotkałem się z sensei Peterem Nehlsem na specjalnym treningu jujutsu w Niemczech. Pojechałem tam z kilkoma moimi uczniami (Waldemar Pschemus, Tomasz Golec, Krystian Wawrzynek i Andrzej Kilian). Było to ciekawe przeżycie, spotkać się z kimś, z kim zna się tyle lat tylko ze zdjęć i listów. Tym bardziej, że w tym okresie zdobywałem też doświadczenie w innych miejscach i u innych mistrzów. W trakcie naszej korespondencji sensei Nehls przekazał mój adres jednemu ze swoich uczniów, Axelowi Schlichtowi z Ratingen, który w tamtym okresie także przesłał mi bardzo wiele użytecznych dla mnie informacji o tradycyjnych systemach jujutsu.

Druga odpowiedź z datą 03.11.1986 r także nadeszła z Niemiec, tym razem od mistrza Ditmara Gdanietz z Berlińskiej SPORT SCHULE RAHN. Informacje zawarte w tym jak i następnych listach pozwoliły mi na poszerzenie moich wiadomości. Szkoła ta ma bardzo duży udział w tworzeniu historii jujutsu w Europie. Jej założycielem w 1906 roku był Erich Rahn (1885-1973), pionier jujutsu w Niemczech.

Erich Rahn

logo szkoły Rahn

System ten po raz pierwszy dotarł do Polski poprzez korespondencję Eryka Murlowskiego, instruktora jujutsu w opolskiej sekcji. Pierwszy listowny kontakt nastąpił w listopadzie 1986 roku, kiedy to list z datą 21.11.1986 od Shihana Thierry Riessera ze szkoły Hakko ryu w Paryżu dotarł do opolskiej sekcji. Był to pierwszy kontakt przedstawiciela francuskiej organizacji jujutsu z polską sekcją. Informacja o opolskiej sekcji wraz ze zdjęciem ćwiczących ukazała się w 1987 r w broszurze pod tytułem Nihon Goshindo Hakko ryu w Paryżu. Już w pierwszych listach Thierry Riesser wspomniał o możliwości swojego przyjazdu do Polski. W następnych rozważane już były konkretniejsze plany jego przyjazdu do naszego kraju. Ponadto Thierry przysłał polskiemu instruktorowi wiele materiałów z zakresu jujutsu (książki, broszury). Kontakt ten zaowocował później dalszą korespondencją aż do zorganizowania pierwszego seminarium Hakko ryu w Polsce, w którym to przedsięwzięciu udział miał także Michał Śliwka z Krakowa, który w 1988 roku nawiązał niezależny kontakt z sensei Riesser`em i na początku 1989 roku także zaprosił go do Polski. Pierwsze seminarium odbyło się w dniach 17-21 październik 1989 roku w Oświęcimiu i Krakowie a w następnych dniach 22-24 października w Opolu. Można powiedzieć, że te pierwsze kontakty to rzeczywiste korzenie tego systemu w naszym kraju. W 1990 roku w Krakowie z inicjatywy innej grupy uczniów sensei Okuyama (T. Riesser) pod przewodnictwem Zenona Liszkiewicza powstaje Polskie Stowarzyszenie Okuyama Ryu Aiki JuJutsu i Hakko Ryu Jujutsu.

               

W dniach 21-23 listopada 1986 roku na zaproszenie V Komisji Stylowej PZK i Krajowej Rady Instruktorów Sztuki Walki Jiu-Jitsu przebywał w Warszawie Dyrektor Techniczny Europejskiej Unii Jujitsu - dr Heribert Czerwenka-Wenkstetten 7 dan. Wraz z nim przyjechali jego asystenci z Austriackiego Centralnego Instytutu Jujitsu w Wiedniu - dr Peter Schillinger 4 dan i dr Franz Knafl 4 dan. Wspólnie prowadzili oni pierwsze międzynarodowe seminarium w Polsce. Był to pierwszy przyjazd przedstawicieli EJJU do Polski, który wniósł bardzo wiele nowego w rozwój jujutsu w naszym kraju. W następnych latach odbyło się kilka wspólnych szkoleń zarówno w Polsce jak i w Austrii. Kontakty EJJU z Polską datowane są już na 1983 rok, z inicjatywy Romana J. Brauna. Jednak to pierwsze seminarium było bardzo ważne dla naszej działalności, gdyż dr H. Czerwenka-Wenkstetten nominował mnie wtedy na stopień 2 dan Yoshin ryu jujutsu. Miało to związek m.in. z moją sekcją jujutsu w Opolu, gdzie już prawie od dwóch lat prowadziłem zajęcia w dwóch stylach: Goshin ryu i Yoshin ryu. Certyfikat wręczył mi osobiście H. Czerwenka-Wenkstetten na II Seminarium EJJU w maju 1987 roku w W-wie. W międzyczasie uczestniczyłem na jego zaproszenie w seminarium EJJU i SHOBUKAI w Wiedniu w dniach 17-18 stycznia 1987 r.

H. Czerwenka- Wenkstetten (1932 - 2006)	Dr Peter Schillinger 4 dan (z prawej) Dr Franz Knafl 4 dan (z lewej)

Nowe kontakty nastąpiły po wysłaniu kolejnej serii listów w miesiącu wrześniu 1987 r. Pierwszym odzewem na nie była odpowiedź od Prezydenta CANADIAN JIU-JITSU ASSOCIATION, pana RONALDA W. FORRESTERA. która nadeszła w listopadzie 1987 r. Tu także uzyskałem wiele ciekawych informacji, jednakże z uwagi na to, że przeważał w nich temat sportowego jujutsu, którym nie byłem zainteresowany, kontakt ten po wymianie kilku listów zakończył się pod koniec 1989 roku.

      

W grudniu 1987 r otrzymałem odpowiedź od Soke Donalda Angiera z Yanagi ryu aiki jiu-jitsu w Kalifornii. Ten nowy kontakt z tradycyjnym systemem jujutsu znowu wprowadził wiele nowego w moją działalność jujutsu. Gdy w 1988 r otrzymałem pierwszy materiał video na temat Shidare Yanagi ryu, byłem mile zaskoczony tym co zobaczyłem. Dzięki tej współpracy poznałem także system Toyama ryu battojutsu, którego formy kata po raz pierwszy w kraju zaprezentowałem w październiku 1988 roku w trakcie pokazu z okazji VI Tygodnia Kultury Japońskiej w Łodzi (10-16.10.1988). W dalszej korespondencji Soke Angier przesyłał mi wiele informacji i materiałów (książki, broszury, taśmy video) o jujutsu i innych sztukach walki. Był to następny milowy krok na mojej drodze jujutsu, którego pozytywne skutki widoczne są do dziś.

               

W styczniu 1988 roku otrzymałem list od shihana Jamesa Marlera Prof. Mikrobiologii na Uniwersytecie w Luzianie. Jak się okazało był on specjalistą w systemie Juko ryu jujutsu. Shihan Marler dopomógł mi w nawiązaniu kolejnych kontaktów.

Gdzieś na przełomie listopada i grudnia 1987 roku w jednym dniu wysłałem 30 (trzydzieści) listów do różnych organizacji i sekcji sztuk walki w Szwecji. W styczniu 1988 r otrzymałem tylko dwie odpowiedzi, z czego jedna była bardzo interesująca. List z datą 13.01.1988 został napisany przez Philipa Sohl`a, ucznia Szwedzkiej Szkoły Jujutsu HOKU SHIN RYU w Lund. Scharakteryzował on szczegółowo historię jujutsu w swoim kraju, podał informacje o sobie i swoim sensei oraz dojo, w którym ćwiczy, a na koniec zaprosił mnie na staż Hontai Yoshin ryu do Szwecji, prowadzony przez japońskiego mistrza tej szkoły, kyoshi Akiyoshi Yasumoto (7 dan).

Na staż pojechała ekipa - Mirosław Nowak, Wojciech Strażnikiewicz, Eryk Murlowski, jako przedstawiciele opolskiego ośrodka KOBUDO KENKYUKAI. Pomimo obaw co do naszego poziomu wiedzy, zrobiliśmy dobre wrażenie na Szwedach, głównie jednak na Japończyku. Bardzo wiele czasu poświęciliśmy na trening z bokkenem i bo, oraz na formy kata. Będący na stażu Duńczycy, Peter i Ann Nychel niespodziewanie zaproponowali nam udział w kolejnym seminarium (za dwa dni) w Danii, co było dla nas niebywałym zaskoczeniem. Pomimo braku wiz wjazdowych do Danii, ze ściśniętym sercem popłynęliśmy promem wspólnie z nimi. Po udanym seminarium bez przeszkód udało się nam powrócić do Szwecji. W trakcie obu staży bardzo wiele uwagi poświęcił nam osobiście sensei Yasumoto, co zapoczątkowało trwający przez następne dwadzieścia lat kontakt z Hontai Yoshin ryu jujutsu, a później z Moto-ha Yoshin ryu jujutsu.

Trening z sensei Akiyoshi Yasumoto był pierwszym kontaktem Polaków z tradycyjnym systemem jujutsu. Na zakończenie spotkania szef szwedzkiej szkoły jujutsu, sensei Jan Erik Karlsson (6 dan) w uznaniu za nasz trud i umiejętności, wręczył mi certyfikat na stopień 2 dan w stylu Hoku Shin ryu a moim asystentom na 2 kyu.

Philip Sohl

Kyoshi Akiyoshi Yasumoto

Pod koniec lutego 1988 roku otrzymuję list od Dr Georga R. Parulskiego, Prezesa DAI-NIPPON SEIBUKAN w USA. Mój adres otrzymał od Profesora Jamesa Marlera co zresztą można odczytać w załączonej kopii tego listu. Później było jeszcze wiele listów, wymiana informacji w trakcie której otrzymałem wiele bardzo ciekawych materiałów historycznych i technicznych oraz pełnomocnictwa z ramienia Dai-Nippon Seibukan. Materiały przesłane przez Georga Parulskiego dotyczyły głównie jujutsu, konkretnie Tenjin Shinyo ryu. Oficjalny kontakt naszego Centrum z organizacją SEIBUKAN i Hanshi G. Parulskim jest nadal aktualny, także pomiędzy Yama-Ji Kan dojo w USA i Yama no Sakura dojo w Chrzelicach.

           

Po raz pierwszy w Polsce, w środowisku jujutsu usłyszano o mistrzu Terry Wingrove w pierwszej połowie 1984 roku. Stało się tak za sprawą Andrzeja Trepte, delegata na Międzynarodowy Kongres Techniczny Jujitsu, zorganizowany przez Austriacką Federację SHOBUKAI. Kongres odbył się w Centralnym Dojo Instytutu Sportu przy Uniwersytecie Wiedeńskim. Był to pierwszy występ polskiej ekipy na europejskim forum, gdzie obok mistrzów z Francji, Izraela, Austrii i Anglii nasz kraj reprezentowali wspomniany już Andrzej Trepte (4 dan) i Jerzy Zygmunt (1 dan). Anglię reprezentował wtedy sensei Terry Wingrove (6 dan), którego techniki wzbudziły duże zainteresowanie. Oficjalna informacja w prasie o kongresie ukazała się w w listopadzie 1984 r w czasopiśmie KARATE, piśmie Akademickiego Środowiska Dalekowschodnich Systemów Walki (nr.3-4/84 str. 4).

Drugie seminarium jujutsu z udziałem naszych reprezentantów i sensei Wingrova odbyło się ponownie w Wiedniu w dniach 11-13.08.1988. Na seminarium to pojechała polska ekipa w skład której weszli m.in. - Krzysztof Kondratowicz (W-wa), Krzysztof Staniszewski (Poznań), Igor Tichanowicz (Kraków), Adam Twardy (Kalisz). W trakcie wspólnych treningów sensei Terry Wingrove zwrócił uwagę na Polaków, co wykorzystał później trenujący tam Adam Twardy. Po treningu razem z Igorem Tichanowiczem (zawodnik i tłumacz naszej ekipy) nawiązali z mistrzem Terrym rozmowę i zaprosili go do Polski. Sensei Wingrove obiecał im, że postara się w najbliższym okresie przyjechać do naszego kraju.

Pierwsze seminarium w Polsce z udziałem sensei Terry Wingrov`a odbyło się w Krakowie w dniach 12-14 maja 1989 r. Było to wtedy jeszcze seminarium mieszane na którym zajęcia prowadził także dr Peter Schillinger (5 dan) z Austrii. Na seminarium to przyjechało wiele osób z Polski trenujących jujutsu, karate, judo i inne style sztuk walki. W pewnym momencie wykonywane techniki jujutsu wg stylu yawara przez sensei Wingrova spowodowały mały zatarg w dojo. Powodem było kontrowersyjne (wg naszych"ekspertów") ich wykonanie i działanie. Wobec powyższego pięciu z nich jednocześnie spróbowało "przetestować" mistrza Terrego. Cała ta próba zakończyła się jednak tym, że to sensei Wingrove ze spokojem "przetestował" ich umiejętności, całkowicie kontrolując ich na macie.

Od tego czasu sensei Terry Wingrove gościł już kilkadziesiąt razy w naszym kraju, nauczając technik jujutsu, yawara i karate-jutsu. Dokładnie piętnaście lat później w maju 2004 r nadaje dla naszego centrum oficjalne przedstawicielstwo. W listopadzie 2007 roku w naszym kraju odbyły się pierwsze oficjalne egzaminy w Yawara, a pod koniec 2008 roku podsumowaniem współpracy i prawie dwudziestoletniego etapu nauczania przez sensei Terry Wingrove była podróż studyjna jego polskich uczniów i przedstawicieli naszego Centrum do Japonii.

Kontakt z Soke Sacharnoskim został nawiązany poprzez Jamesa Marlera z Juko Kai. Późniejsze kontakty z nim były związane z moją współpracą z sensei J. Linderem oraz szkoleniami specjalnymi.

                    

Kontakt z sensei D. J. Vincentem był pierwszym kontaktem Polaków z organizacją Goshin Kai Ju-Jitsu Federation w Anglii. Dalsza korespondencja i wymiana informacji zaowocowała uzyskaniem członkostwa w tej organizacji oraz potwierdzeniem stopnia 2 dan. Członkostwo naszego Centrum w tej organizacji trwało od sierpnia 1989 do sierpnia 1990 roku, natomiast kontakt z sensei D. Vincentem do początków 1992 roku.

W dniach 2-8 grudnia 1990 roku w Brennej koło Cieszyna odbył się międzynarodowy obóz Budo, na którym zajęcia prowadzili m.in. zaproszeni mistrzowie: przedstawiciel JUKO-KAI na Europę, Dr Josef B. Linder 8 Dan Jujitsu - szkoleniowiec jednostek Amerykańskich i Rosyjskich oraz Iźi Synek 7 Dan - szef szkolenia jednostek specjalnych z Czechosłowacji. W trakcie szkolenia obaj mistrzowie pokazali po raz pierwszy w Polsce system Combat Jiu-jitsu do działań w sytuacjach ekstremalnych. Przedstawili oni uczestnikom szkolenia ideę tworzenia kombinacji technik do szybkiego obezwładniania i obrony przed różnymi rodzajami broni. Uczestnikami obozu było ponad 150 zawodników i instruktorów różnych systemów, m.in. Karate, Judo, Jujitsu jak również żołnierze z pododdziałów szturmowych z Bielska Białej i Krakowa i oraz grup AT z Warszawy. Mój krótki pobyt na tym szkoleniu był pierwszym kontaktem zapoznawczym z sensei Linderem, gdyż z sensei Iżi Synkiem ćwiczyłem już w 1987 roku.

Późniejsze kontakty z sensei Linderem oraz jego organizacją ILETA w Rosji i Niemczech, która organizowała specjalistyczne szkolenia dla służb i jednostek specjalnych i instruktorów policyjnych zaowocowały poszerzeniem wiedzy i zdobyciem wyższego poziomu wyszkolenia metodycznego. W latach 1991 - 2004 uczestniczyłem w wielu szkoleniach z sensei Linderem w Polsce oraz za granicą (m.in. Moskwa, Noworosyjsk, Norymberga) jako oficjalny przedstawiciel ICCTA- ILETA w Polsce. W 1991 roku otrzymałem licencję instruktora C.Q.B, później kolejno licencje Instruktora Krajowego, Instruktora Międzynarodowego (1993) oraz Regionalnego Kordynatora (1994) i status Experta (1995). Kontakt z sensei Linderem pozostał nadal, natomiast na wskutek zmian organizacyjnych w Agencji oficjalna współpraca z ILETA została zawieszona w 2005 roku.